Yaşadıkları bölge Avrupa ve güneybatı ile orta Asya’dır. Ortalama ağırlık 80 kilogram, ortalama boy 1,6 metreydi. Güçlü kas ve kemik yapıları vardı. Geniş göğüs kafesli, güçlü solunum, kafatasları iri-yassı, burun geniş, geniş omuz, bacak kısa, belirgin kaş kemerleri, iri diş, geniş leğen boşluğu özellikleri vardı. Beyin hacmi 1200-1800 cm3 arasındaydı; neandertalensis, sapiens’in (yani bizim, modern insanın) beyninden az bir oranla fazla beyin hacmine sahipti. Ağaç ve kemiklerden birçok alet yaptılar; bıçak, kazıyıcı bir örnek olarak verilebilir. Çoğunlukla etle besleniyorlardı. Ölülerini gömüyorlardı, ölülere kırmızı boya sürüyorlardı, ölünün yanına öbür dünyada ihtiyacı olur diye keçi-geyik boynuzları bırakıyorlardı. “Dinsel gelişmeler ilk bu türde başlamıştır!..” (Gerçi tarihte “ilk” diye bir şey pek anlamlı değildir. Çünkü bulunmamış bir sürü şey olduğu için…) Yanı sıra kemiklerden süs eşyası yapıp bayanlar takıyordu. Bazıları mağara ayısını kutsallaştırdı. Hasta ve sakatlara bakma özellikleri vardı. Mağaralara çizdikleri şekiller/görseller vardır. Yiyeceklerini stokluyorlardı. Yaşadıkları bölgelerde elverişsiz hava koşulları ve buzul çağları, onların nüfusunun azalmasına sebep oldu. Sonrasında -biz, yani- Homo sapiens türünün ∼200 bin yıl önce doğu ve güney Afrika’da oluşmasıyla ve devamında kuzeye yayılması ile ve Homo sapiens sapiens türününde oluşmaya başlamasıyla neandertalensis türü yavaş yavaş tarih sahnesinden silinmeye başladı. Yaklaşık 30 bin yıl önce yok oldular. (sapiens’in nean.i yok ettiği de söylenir: Çünkü sapiens -ön beyin gelişmişliğinden dolayı- daha zekiydi); sapiens türünün neandertalensis türüyle birlikte ve ayrı olarak yaşadıkları da bilinir. sapiens ile nean. türü birbirlerine çok benziyorlardı, sadece çok az farklılıkları vardı. Neandertalensis türünün fosil kalıntıları fazladır.[196]
___________________
[196] Smithsonian’s Human Origins Staff (yy.), “Homo neanderthalensis”, Smithsonian Institution’s National Museum of Natural History: Human Origins, SGT: 17 Ekim 2018, <http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/species/homo-neanderthalensis> Erişim: 13 Mart 2019; Wikipedia Contributes, “Neanderthal”, Wikipedia, The Free Encyclopedia, <https://en.wikipedia.org/wiki/Neanderthal>; Wikipedia Autoren, “Neandertaler”, Wikipedia, Die freie Enzyklopädie, <https://de.wikipedia.org/wiki/Neandertaler>; Colaboradores de Wikipedia, “Homo neanderthalensis”, Wikipedia, La enciclopedia libre, <https://es.wikipedia.org/wiki/Homo_neanderthalensis>; Contributori di Wikipedia, “Homo neanderthalensis”, Wikipedia, L’enciclopedia libera, <https://it.wikipedia.org/wiki/Homo_neanderthalensis>; Wikipedia-bijdragers, “Neanderthaler”, Wikipedia, de vrije encyclopedie, <https://nl.wikipedia.org/wiki/Neanderthaler>; Contributeurs de Wikipédia, “Homme de Néandertal”, Wikipédia, l’encyclopédie libre, <https://fr.wikipedia.org/wiki/Homme_de_Néandertal>; Wikipedia Katılımcıları, “Neandertal”, Vikipedi, Özgür Ansiklopedi, <https://tr.wikipedia.org/wiki/Neandertal>; ve bk. dipnot 182; Erişimler: 22 Eylül 2011 ve 25 Kasım 2017. (ve bk. dipnot 50). (H. nean. için 450-28 byöa da alınabilir).
[197] Figür 99: Don Hitchcock, “Chapelle-aux-Saints – the Neanderthal / Neandertal skeleton”, Don’s Maps, SGT: 4 Aralık 2018, <https://www.donsmaps.com/chapelleauxsaints.html> Erişimler: 26 Kasım 2017 ve 13 Mart 2019.
[198] Figür 100 vd.: Smithsonian’s Human Origins Staff (yy.), “Homo neanderthalensis”, Smithsonian Institution’s National Museum of Natural History: Human Origins, SGT: 17 Ekim 2018, <http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/species/homo-neanderthalensis>; (a) “La Chapelle-aux-Saints”, SGT: 30 Mart 2016, <http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/fossils/la-chapelle-aux-saints>; (b) “La Ferrassie”, SGT: 24 Mayıs 2016, <http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/fossils/la-ferrassie>; (c) “Shanidar 1”, SGT: 15 Kasım 2016, <http://humanorigins.si.edu/evidence/human-fossils/fossils/shanidar-1>; Erişimler: 26 Kasım 2017 ve 13 Mart 2019.
[199] Figür 101: (a) Smithsonian’s, “Homo neanderthalensis”, ags.; (b) Emergence of Cognitive Personhood in the Paleolithic, <https://paleolithicpersonhood.wordpress.com/2014/03/26/58/homo-neanderthalensis-adult-male-reconstruction-based-on-shanidar-1-by-john-gurche-for-the-human-origins-program-nmnh-date-225000-to-28000-years/> veya Onedio, <https://onedio.com/haber/binlerce-yil-once-yok-olmuslardi-kayip-insan-turu-neandertaller-yeniden-aramizda-776835>; Erişimler: 26 Kasım 2017 ve 13 Mart 2019.
[200] Figür 102: National Geographic News, <https://news.nationalgeographic.com/news/2012/10/121012-neanderthals-science-paabo-dna-sex-breeding-humans/> Erişim: 27 Kasım 2017 veya <https://news.nationalgeographic.com/news/2012/10/121012-neanderthals-science-paabo-dna-sex-breeding-humans/#/60159.jpg> ve David Maxwell Braun, “Neanderthal Model Is First Replica of Extinct Human Species Based on DNA”, National Geographic Blog, 17 Eylül 2008, <https://blog.nationalgeographic.org/2008/09/17/neanderthal-model-is-first-replica-of-extinct-human-species-based-on-dna/> Erişimler: 13 Mart 2019.