~65 Milyon Yıl Önce “Dünya’ya Göktaşı Çarptı ve Çoğu Tür Yok Oldu”
~65 myö göktaşı/asteroid çarpana kadar, dünyaya “dev/büyük” canlılar hakimdi ve bunların sayısı çoktu: Ancak göktaşı çarpıp atmosfer karanlık dumanla kaplanınca dünya güneş alamadı, bitkiler yetişemedi ve canlılar bir bir yok oldu. Başta fazla yemesi gereken büyük canlılar öldü, sonra orta büyüklüktekiler… Canlı türlerinin büyük çoğunluğu yok oldu. Fakat az sayıda -el kadar ve- daha küçük canlılar bir şekilde yaşamayı başardı ve bunlar günümüzde yaşayan bir çok türe dönüştü/evrildi/evrimleşti. Günümüzde canlıların ortalama ebadı bu yüzden eskiye oranla düşüktür. Eskiden 5-10+ metre boyunda uçan kuşlar, 60-70+ metre boyunda dinozorlar mevcuttu.[132]
Günümüzde Dünya’daki belirlenmiş (bilinen) tür sayısı yaklaşık 1,5 milyondur. Hayvan türlerinin ~%85’ini böcekler oluşturmaktadır. Günümüzde yaklaşık 350 bin tane bitki türü tanımlanmıştır. Bunların yaklaşık %85’ini çiçekli bitkiler oluşturmaktadır. Ayrıca soyu tükenmiş olan hayvan ve bitki türlerinin fazlaca (çok) olduğu unutulmamalıdır. Gelmiş geçmiş 100 milyondan fazla canlı türü dünyada yaşamıştır: Bunların %99’u çeşitli sebeplerden yok olmuştur. İnsan türü ise günümüzde yaşayan yaklaşık 1,5 milyon canlı türünden sadece birisidir. (Her yıl binlerce yeni canlı türü bulunmaktadır.)[133] (Sinan Canan’ın bir TV programında söylediğine göre: Dünyadaki canlı türü sayısının 10 milyon olduğu tahmin edilmektedir.)
• Dünyadaki bilimsel sınıflandırmaya göre canlılar alemi: Bitkiler, Hayvanlar, Bakteriler, Mantarlar ve Protistler’dir.
• Hayvanlar; Omurgalı ve Omurgasız olarak ayrılırlar.
• Omurgalılar; Kuşlar, Sürüngenler, Balıklar, Amfibiler ve Memeliler olarak ayrılırlar.
• Memeliler; Etçiller, Deniz Memelileri, Kemirgenler, Yarasalar, Böcekçiller ve Primatlar olarak ayrılırlar.
• Primatlar; Önmaymunlar, Maymunlar ve İnsansılar olarak ayrılırlar.
• Nihayet İnsansılar/İnsangiller familyasında da; Gibonlar, Şempanzeler, Goriller, Orangutanlar ve İnsanlar olmak üzere 5 cins bulunur.[134]
Primattan İnsana: ~55 milyon yıl önce önmaymunların, maymunların ve insansıların ortak atası “primatlar” oluştu. Memeliler sınıfının ~30 takımından biri olan primatlar, tarihteki yerlerini almaya başlıyorlardı. Bunlar tarla faresi büyüklüğünde, uzun bir yüze ve küçük beyine sahiptiler: Ufaklardı ve genelleşmiş anotomik yapılarıyla her türlü ortama uyum sağlayabiliyorlardı. Orman tabanındaki yumuşakçalarla besleniyorlardı yanı sıra ağaçlara da sıçrıyorlardı. Bunlar korunma amaçlı ve yiyecek açısından zengin olan ağaçlarda yaşamaya başladılar. Maymunları ve İnsansıları oluşturacak olan bu primat canlı türüne “Ağaç Sivrifaresi” de denmektedir. Afrika-Asya kökenli olduğu bilinmektedir.[135]
~57/55 Milyon Yıl Önce “İnsanlara Evrilecek Olan Primatlar Evrimleşti: Plesiadapis cooki/tricuspidens ve Archicebus achilles”
___________________
[132] Wikipedia Katılımcıları, “Dinozor”, Vikipedi, Özgür Ansiklopedi, <https://tr.wikipedia.org/wiki/Dinozor> Erişimler: 2 Ağustos 2011 ve 5 Ekim 2017.
[133] Wikipedia Katılımcıları, “Bitki”, Vikipedi, Özgür Ansiklopedi, <https://tr.wikipedia.org/wiki/Bitki>; “Hayvanlar”, <https://tr.wikipedia.org/wiki/Hayvanlar>; “Böcek”, <https://tr.wikipedia.org/wiki/Böcek> Erişimler: 2 Ağustos 2011 ve 5 Ekim 2017. (ve bk. dipnot 50).
[134] Wikipedia Contributes, “Human”, Wikipedia, The Free Encyclopedia, <https://en.wikipedia.org/wiki/Human>; Wikipedia Autoren, “Mensch”, Wikipedia, Die freie Enzyklopädie, <https://de.wikipedia.org/wiki/Mensch>; Wikipedia Katılımcıları, “İnsan”, Vikipedi, Özgür Ansiklopedi, <https://tr.wikipedia.org/wiki/İnsan> Erişimler: 3 Ağustos 2011 ve 6 Ekim 2017.
[135] Wikipedia Contributes, “Human evolution”, Wikipedia, The Free Encyclopedia, <https://en.wikipedia.org/wiki/Human_evolution>; “Primate”, <https://en.wikipedia.org/wiki/Primate>; “Plesiadapis”, <https://en.wikipedia.org/wiki/Plesiadapis>; “Plesiadapiformes”, <https://en.wikipedia.org/wiki/Plesiadapiformes>; “Shrew”, <https://en.wikipedia.org/wiki/Shrew>; Wikipedia Autoren, “Stammesgeschichte des Menschen”, Wikipedia, Die freie Enzyklopädie, <https://de.wikipedia.org/wiki/Stammesgeschichte_des_Menschen>; “Primaten”, <https://de.wikipedia.org/wiki/Primaten>; Wikipedia Katılımcıları, “İnsanın evrimi”, Vikipedi, Özgür Ansiklopedi, <https://tr.wikipedia.org/wiki/İnsanın_evrimi>; “Primat”, <https://tr.wikipedia.org/wiki/Primat> Erişimler: 4 Ağustos 2011 ve 7 Ekim 2017. (ve bk. dipnot 50).
[136] Wikipedia Contributes, “Plesiadapis”, Wikipedia, The Free Encyclopedia, <https://en.wikipedia.org/wiki/Plesiadapis> Erişimler: 8 Ekim 2017.
[137] Figür 61: Wikimedia Commons contributors, “File:Plesiadapis cooki (2).jpg”, Wikimedia Commons, the free media repository, <https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Plesiadapis_cooki_(2).jpg> Erişim: 8 Ekim 2017.
[138] Figür 62: Odec, <http://www.odec.ca/projects/2011/yuyuya/page5.html> veya <http://www.odec.ca/projects/2011/yuyuya/page5.html#jquerytabs1-page-2> Erişim: 8 Ekim 2017.
[139] Figür 63: Lemur and Bushbaby Wiki is a Fandom Lifestyle Community, <https://lemurandbushbaby.fandom.com/wiki/Plesiadapis> Erişim: 8 Ekim 2017.
[140] Figür 64: NIU Today Staff (yy.), “Out of Asia: NIU anthropologist Gebo among scientists announcing oldest primate skeleton”, NIU Today, 5 Haziran 2013, <http://www.niutoday.info/2013/06/05/out-of-asia-niu-anthropologist-gebo-among-scientists-announcing-oldest-primate-skeleton/> Erişim: 9 Ekim 2017.
[141] Figür 65: Sid Perkins, “Oldest primate skeleton unveiled”, Nature, 5 Haziran 2013, <https://www.nature.com/news/oldest-primate-skeleton-unveiled-1.13142>; Science 2.0 News Staff (yy.), “Archicebus Achilles: Oldest Known Primate Discovered”, Science 2.0, 5 Haziran 2013, <https://www.science20.com/news_articles/archicebus_achilles_oldest_known_primate_discovered-113751> Erişimler: 9 Ekim 2017.
[142] Figür 66: Mark A. K. (Bağlantı bulunamadı, bulunacak).