Konu 314: MEZAR TAŞLARINDA YAZAN SOY AĞAÇLARININ KÖKENİ DİKİLİ TAŞLAR MI? – MAYALAR

 

Mayalar; Sibirya’dan (Rusya’dan) Amerika’ya Bering Boğazı aracılığıyla MÖ 12000-10000 tarihlerinde ve devamında göç ederek Orta Amerika’ya inen insanlardan oluşur. MÖ 4000 ve devam eden tarihlerde Mayalar “Dikilitaş”ları ile meşhurdur. Ölen birisinin soy ağaçlarının sembolize edildiği bir dikilitaşı (mezar taşı) bulunurdu. (Görüşüme göre bu olgunun göçler sonucu, diğer topluluklarla da etkileşmiş olması kuvvetle muhtemeldir.) Mayalar, MS 600’lü yıllarda piramitlerini de yaparak epey geliştiler. Bering Boğazı, Rusya’nın kuzeydoğusu ile Amerika’nın kuzeybatısının birbirine en yakın olduğu yerdir. Günümüzde aralık yaklaşık 90 km’dir ancak MÖ 10 binlerde bu uzaklık daha küçüktü (veya bitişikti): Ayrıca boğaz arasında küçük adacıkların olması da geçişi kolaylaştırmıştır. Maya dikilitaşlarında üst üste binmiş kafalar ve diğer yüzler, bize soy ağacını göstermektedir.[22] Görüşüme göre bu Maya dikilitaşları, günümüzde soy ağaçlarının yazdığı mezar taşlarının kökenlerinden biri olabilir ayrıca Maya dikilitaşları ve günümüz mezar taşlarının asıl kökeni ise Obeliskler (dikilitaşlar) olabilir.

 

“Quiriguá Stel D”, MS ∼766, Guatemala (Quiriguá), Klasik Maya döneminde kral K’ak’ Tiliw Chan Yopaat’ı temsil eden Maya dikilitaşı/steli.[22]
“Obelisk of Theodosius” (1. Theodosius Dikilitaşı), Sultanahmet Meydanı-İstanbul-Türkiye, Bu dikilitaş/obelisk MÖ ∼1450 yılında Antik Mısır Firavunu 3. Tutmosis tarafından yaptırılmış olup ona aittir. MS 390 yılında Roma İmparatoru 1. Theodosius tarafından Mısır’dan getirtilip İstanbul’daki şimdiki yerine konmuştur.[23]
Sol: “White Obelisk” (1. Ashurnasirpal, MÖ 11. yy. veya 2. Ashurnasirpal, MÖ 9. yy. dönemine ait), Sağ: “Black Obelisk” (3. Salmanassar, MÖ 9. yy.). British Museum. İkisinin de bulunduğu yer/zaman Asur İmparatorluğu, Kuzey Irak.[24]
“Washington Monument”, (Anıt/Obelisk), Yükseklik: 169 metre, MS 1884, Washington/ABD, (Bu dikilitaş ABD’nin ilk cumhurbaşkanı George Washington’un onuruna inşa ettirilmiştir).[24]

___________________
[22] Vikipedi Katılımcıları, “Maya Uygarlığı”, Vikipedi, Özgür Ansiklopedi, <https://tr.wikipedia.org/wiki/Maya_uygarlığı>; “Dikilitaş”, <https://tr.wikipedia.org/wiki/Dikilitaş> Erişimler: 2011 ve 2017; Wkipedia Contributes, “Quiriguá” (☆), Wikipedia, The Free Encyclopedia, <https://en.wikipedia.org/wiki/Quiriguá> Erişim: 6 Eylül 2018.
[23] Contribuidores da Wikipédia, “Obelisco de Teodósio” (☆), Wikipédia, a enciclopédia livre, <https://pt.wikipedia.org/wiki/Obelisco_de_Teodósio> Erişim: 3 Eylül 2018.
[24] Teilnehmer an Wikipedia, “Obelisk”, Wikipedia, Die freie Enzyklopädie, <https://de.wikipedia.org/wiki/Obelisk> Erişim: 3 Eylül 2018; “Washington Monument”, <https://de.wikipedia.org/wiki/Washington_Monument> Erişim: 6 Eylül 2018.