SİTE DİZİNİNDEKİ 320. KONU
282 MADDELİK HAMMURABİ KANUNLARININ DİNLERE AKTARILMASI
Hammurabi Kanunları, MÖ 1750 yıllarında Mezopotamya’daki Babil Kralı Hammurabi’nin 282 maddelik kanunlarıdır.[35] Hammurabi, kanunların giriş kısmında Marduk’un emriyle bunları yazdı(rdı)ğını söyler[36] (Görüşüme göre bu aynı vahiy gibi!..). Musa’nın 10 Emri, İncil’de İsa’nın Vaazı, Kur’an Ayetleri ve Şeriat Kanunları görüşüme göre bu Hammurabi Kanunları’na benzemektedir: Onların indirgenmiş hali gibidir. Hammurabi Kanunları’nda 13. madde boş bırakılmıştır, yazılmamıştır: Sebebi de 13 sayısı uğursuz olarak kabul ediliyordu.[37]
SİTE DİZİNİNDEKİ 321. KONU
Hammurabi Kanunları ile Tevrat, İncil ve Kur’an Metinlerinin Karşılaştırılması ve Benzerliği
Madde ile başlayanlar Hammurabi Kanunları’dır.
Madde 8. Biri sığır ya da koyun ya da eşek ya da domuz ya da keçi çaldığında, eğer o çaldığı şey Tanrı’ya ya da mahkemeye aitse hırsız otuz katını öder, eğer kralın özgür bir vatandaşına aitse on katını öder, eğer hırsızın ödeyecek bir şeyi yoksa ölümle cezalandırılır.
Madde 10. Eğer satın alan kişi satıcıyı ve de huzurunda eşyayı satın aldığı tanıkları getirmezse ama malın sahibi eşyayı tanıyacak tanıklar getirirse o zaman satın alan hırsızdır ve ölümle cezalandırılır ve malik de kayıp eşyasını geri alır. 11. Eğer malik kayıp eşyayı tanıyacak tanıklar getirmezse o kötü niyetlidir, iftira atmıştır ve ölümle cezalandırılır.
Madde 14. Bir kimse bir diğerinin reşit olmayan çocuğunu çalarsa ölümle cezalandırılır.
Madde 22. Bir kimse soygun yaparken yakalanırsa ölümle cezalandırılır.
Madde 129. Bir adamın karısı başka bir adam ile basılırsa (suçüstü halinde) her ikisi de bağlanır ve suya atılır…
Madde 130. Bir kişi, henüz erkek olarak bilinmeyen, hala babasının evinde yaşayan ve onunla uyuyan başka bir adamın karısına (nişanlı ya da çocuk annesi) tecavüz ederse bu adam öldürülür; ancak kadın masumdur.
Madde 153. Bir kadın başka bir adamın hesabına her ikisinin eşlerini öldürürse suça katılan çiftlerin her ikisi de kazığa oturtulur.
Görüşüme göre bu ve benzeri maddeler Tevrat’taki “On Buyruk/Emir”in kökenlerindendir: Onların indirgenmiş hali gibidir.
Tevrat: Mısır’dan Çıkış (Kısaltma: 19:20,21; 20:1 Rab Tanrı, Musa’ya Sina Dağı’nda şöyle konuştu:)
20:12 “Annene babana saygı göster. …
20:13 Adam öldürmeyeceksin.
20:14 Zina etmeyeceksin.
20:15 Çalmayacaksın.
20:16 Komşuna karşı yalan yere tanıklık etmeyeceksin.
20:17 Komşunun evine, karısına, erkek ve kadın kölesine, öküzüne, eşeğine, hiçbir şeyine göz dikmeyeceksin.”
Levililer 24: 13 Rab Musa’ya şöyle dedi: 24:17 “Adam öldüren kesinlikle öldürülecektir.
24:18 Başkasının hayvanını öldüren, yerine bir hayvan vererek aldığı canın karşılığını canla ödeyecektir.
Madde 263. (Bir kimse) Kendisine verilen koyunu ya da sığırı öldürürse; sahibine sığır için sığır, koyun için koyun vererek tazmin eder.[37]
Tevrat: Levililer 24:19 Kim komşusunu yaralarsa, kendisine de aynı şey yapılacaktır. 24:20 Kırığa karşılık kırık, göze göz, dişe diş olmak üzere, ona ne yaptıysa kendisine de aynı şey yapılacaktır.
Yasa’nın Tekrarı 19:21 Acımayacaksınız: Cana can, göze göz, dişe diş, ele el, ayağa ayak.
Mısır’dan Çıkış 21:12 Kim birini vurup öldürürse, kendisi de kesinlikle öldürülecektir.
21:14 Eğer bir adam komşusuna düzen kurar, kasıtlı olarak saldırıp onu öldürürse, sunağıma bile kaçmış olsa, onu çıkarıp öldüreceksiniz.
İncil: Matta 18:8 (2 İsa,) “Eğer elin ya da ayağın günah işlemene neden olursa, onu kesip at. 9 Eğer gözün günah işlemene neden olursa, onu çıkar at.”[38]
Kur’an: Maide 45 Biz onda, onların üzerine yazdık: Can’a can, göze göz, buruna burun, kulağa kulak, dişe diş ve (bütün) yaralara (karşılık da) kısas vardır.
İsra 33 Haklı bir sebep olmaksızın Allah’ın haram kıldığı bir kimseyi öldürmeyin. Kim mazlum olarak öldürülürse onun velisine yetki vermişizdir; o da öldürmede ölçüyü aşmasın. Çünkü o, gerçekten yardım görmüştür.
Madde 196. Eğer bir adam başka bir adamın gözünü çıkarırsa onun gözü de çıkarılır.
Madde 197. Eğer bir kişi başkasının kemiğini kırarsa onun kemiği de kırılır.
Madde 200. Bir adam kendisi ile eşit olan birinin dişini kırarsa onun da dişi kırılır.
Madde 229. Bir inşaatçı, herhangi bir kişi için bir bina inşa eder ve bu binayı uygun bir şekilde yapmazsa ve onun inşa ettiği bina yıkılıp sahibini öldürürse, inşaatı yapan öldürülür. 230. Eğer bina ev sahibinin oğlunu öldürürse, inşaatı yapanın da oğlu öldürülür.
Tevrat: Mısır’dan Çıkış 21:15 Kim annesini ya da babasını döverse, kesinlikle öldürülecektir.
21:17 Annesine ya da babasına lanet eden kesinlikle öldürülecektir.
Madde 192. Bir metresin ya da fahişenin oğlu babalığına ya da analığına “Benim annem ya da babam değilsiniz” derse dili kesilir.
Madde 195. Eğer bir oğul babasına vurursa onun elleri balta ile kesilir.
Tevrat: Mısır’dan Çıkış 21:20 Bir adam erkek ya da kadın kölesini değnekle döverken öldürürse, kesinlikle cezalandırılacaktır.
21:21 Ama köle hemen ölmez, bir iki gün sonra ölürse, köle sahibi ceza görmeyecektir. Çünkü köle onun malı sayılır.
21:26 Bir adam erkek ya da kadın kölesini gözüne vurarak kör ederse, gözüne karşılık onu özgür bırakacaktır.
21:27 Eğer erkek ya da kadın kölesinin dişini kırarsa, dişine karşılık onu özgür bırakacaktır.”
Madde 199. Eğer (bir kişi) bir adamın kölesinin gözünü çıkarırsa ya da kemiğini kırarsa onun değerinin yarısını öder.
Madde 202. Bir adam rütbece kendisinden daha üstün olan bir adamın vücuduna vurursa halkın önünde öküz kırbacı ile 60 kırbacı hak eder.
Madde 205. Azat edilmiş bir adamın kölesi, azat edilmiş bir adama vurursa; kulağı kesilir.
Madde 219. Bir doktor, operatör bıçağı ile azat edilmiş bir adamın kölesinde derin bir yarık açarsa ve onu öldürürse; o köleyi başka bir köle ile ikame etmelidir. 220. Eğer operatör, bıçağı ile bir tümörü açar ve gözünü çıkarırsa; kölenin değerinin yarısını öder.
Madde 231. (İnşaatçı bir bina yapar ve yıkılıp) Bina sahibinin kölesini öldürürse, (inşaatçı) evin sahibine köle için bir köle ödeme yapar.
Madde 282. Bir köle, efendisine; “Sen benim efendim değilsin” derse ve onlar, o köleyi suçlarsa efendisi onun kulağını keser.
Tevrat: Mısır’dan Çıkış 21:33 Bir adam bir çukur açar ya da kazdığı çukurun üzerini örtmezse ve çukura bir boğa ya da bir eşek düşerse, 21:34 çukuru kazan hayvanın bedelini ödeyecektir. Parayı hayvanın sahibine verecek, ölü hayvan kendisinin olacaktır.
Madde 245. Bir kimse, bir öküzleri kiralar da onları kötü muamele ya da darbe sonucu öldürürse; öküze karşı öküz vererek tazmin etmelidir.
Madde 267. Bir çoban bir şeyleri ihmal ettiği için ahırda bir kaza meydana gelmişse bu kazadan çoban sorumludur ve sığır ya da koyunu sahibine tazmin eder.
Tevrat: Mısır’dan Çıkış 22:2 Bir hırsız bir eve girerken yakalanıp öldürülürse, öldüren kişi suçlu sayılmaz.
Madde 21. Bir kimse bir eve girecek delik açarsa o deliğin önünde ölümle cezalandırılır ve gömülür.
Madde 25. Bir evde yangın çıkar ve oraya yangını söndürmeye gelen bir kimse evin sahibinin malında göz gezdirip evin sahibinin malını alırsa kendisi de aynı ateşe atılır.
Tevrat: Mısır’dan Çıkış 22:9 Emanete ihanet edilen konularda, öküz, eşek, koyun, giysi, herhangi bir kayıp eşya için ‘Bu benimdir’ diyen her iki taraf sorunu yargıcın* huzuruna getirmelidir. Yargıcın suçlu bulduğu kişi komşusuna iki kat ödeyecektir. (“Yargıç” ya da “Tanrı”. Bu açıklamayı faydalandığım Tevrat kaynağından aldım.)
Madde 112. Eğer bir kişi seyahate çıkar ve başka birisine gümüş, altın, değerli taşlar veya başka her hangi bir taşınır mal emanet ederse ve ondan tekrar geri almayı isterse ve emanet edilen kişi bütün malları belirlenen yere getirmez ve tam aksine onları kendisi kullanırsa o zaman malları geri getirmeyen bu kişi mahkum edilir ve kendisine emanet edilen her şeyin beş katını öder.
Tevrat: Çölde Sayım 35:17 Birinin elinde adam öldürebilecek bir taş varsa, bu taşla başka birine vurursa, o kişi de ölürse, adam katildir ve kesinlikle öldürülecektir. 35:18 Ya da elinde adam öldürebilecek tahtadan bir alet varsa, bununla birine vurursa, o kişi de ölürse, adam katildir ve kesinlikle öldürülecektir.
35:19 Ölenin öcünü alacak kişi, katili öldürecektir; onunla karşılaşınca onu öldürecektir.
35:20 Eğer biri başka birine beslediği kinden ötürü onu iter ya da bile bile ona bir nesne fırlatırsa, o kişi de ölürse, 35:21 ya da beslediği kinden ötürü onu yumruklar, o kişi de ölürse, vuran kişi kesinlikle öldürülecektir; katildir. Ölenin öcünü alacak kişi katille karşılaşınca onu öldürecektir.”
Kur’an: Maide 38 Hırsız erkek ve hırsız kadının, (çalıp) kazandıklarına bir karşılık, Allah’tan, ‘tekrarı önleyen bir ceza’ olmak üzere ellerini kesin.
Madde 253. Bir kişi, başka biriyle tarlasını işlemesi için anlaşır ve ona ekmesi için tohum verirse, boyunduruğa koşulmuş bir çift öküz verirse ve o kişi, mısırı ya da diğer ürünü çalar ve kendisine ayırırsa elleri baltayla kesilir.[37]
___________________
[35] Ural Akbulut, “Hammurabi Kimdir? Yasaları Nelerdir?”, 9 Şubat 2015, <http://www.uralakbulut.com.tr/wp-content/uploads/2015/02/HAMMURABİ…pdf> Erişim: Haziran 2017, s. 1, 2.
[36] Mebrure Tosun, “Hammurabi’nin Toprak Kanunları”, Ankara Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi (DTCF) Dergisi, Cilt: 21, Sayı: 3-4, 1963, <http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1045/12626.pdf> Erişim: Haziran 2017, s. 129, 130. ss. 127-141.
[37] Tahsin Saygılı, “Babil Hukuku ve Hammurabi Kanunları”, Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri (SADAB) Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 2, 2016, <http://dergipark.gov.tr/download/article-file/416678> Erişim: Şubat 2017, s. 4-21. ss. 1-22. (Hammurabi Kanunları buradan alınmıştır.) [Okunaksız yerleri “(?)” işareti ile belirttim. Kanunlardaki parantez içindekiler bu aldığım kaynaktandır.]
[38] “İncil (Müjde): İncil’in Çağdaş Türkçe Çevirisi”, Kitab-ı Mukaddes Şirketi, Zirve Yayıncılık ve Dağıtım, Yeni Yaşam Yayınları, Acar Basım, Yeni Çeviri: 1987-1994-2001, İstanbul, 6. Basım: Temmuz 2008. (İncil maddeleri buradan alınmıştır.) (Bu İncil kitabında yazanların aynısına dipnot 9’daki -aynı- bağlantılardan ulaşabilirsiniz.)